Kinderen en de dood

OPA
Opa is plotseling overleden tijdens de vakantie. ’s Morgens vroeg wordt Luuk (5) samen met zijn zussen wakker gemaakt en hoort hij van papa en mama wat er is gebeurd. Vervolgens verteld mama dat zij meteen naar Schiphol gaat om naar oma in het buitenland te vliegen. Het is een schooldag maar de kinderen gaan mee naar Schiphol om mama uit te zwaaien. Onderweg in de auto praten ze samen over wat er is gebeurd, wat er gaat gebeuren en  kunnen de kinderen alle vragen stellen die op dat moment in hun hoofd opkomen.

Tijdens de uitvaart zit Luuk dichtbij oma en papa en mama. Stilletjes volgt hij alles wat er gebeurd. Alleen wanneer hij zichzelf terug ziet op een foto op de beamer roept hij “Hé, dat ben ik!”
Na afloop van de uitvaart heeft Luuk een dolle bui, hij springt op me af en ik zwaai hem op de kop. “Nee, niet doen, straks ga ik ook dood”….

Van dichtbij maakte ik mee hoe waardevol het was dat de ouders vanaf het begin met de kinderen in gesprek gingen. De wereld van deze ouders stond volledig op zijn kop en toch vonden zij de moed en een ingang om te delen met de kinderen. Vertellen wat er is gebeurd en dat zij ook niet weten hoe het verder gaat. Delen van de schok die zij zelf ook ervaren en de onzekerheid waar zij zelf ook mee worstelen. Ik ben zo trots op deze mensen!

JONGE KINDEREN EN DE DOOD
‘Vier woorden zijn essentieel in het contact met kinderen over ziekte en dood: Openheid, eerlijkheid, duidelijkheid, veiligheid’
Deze ouders informeerden de kinderen ’s morgens vroeg over de situatie en gaven de kinderen ruimte om zich te uiten. Ze lieten zien aan de kinderen dat ze ook verdrietig waren en dat ze ook niet alles wisten. Al was het maar kort want mama moest al voor 9.00 uur op Schiphol zijn. De kinderen gingen mee in de auto en daar konden de ouders ingaan op de vragen die werden gesteld.

Tijdens deze heftige periode werkte ik samen met Rob Bruntink (Bureau MORBidee) aan het boekje ‘Jonge kinderen en de dood. Tips voor ouders en verzorgers’
Het boekje had voor deze ouders gemaakt kunnen zijn. Bij de gesprekken kon ik de ouders steunen door te bevestigen dat wat ze puur intuïtief hadden gedaan precies datgene was wat de kinderen nodig hadden.

Als volwassene wil je kinderen graag beschermen tegen het leed in de wereld en vertel je liever niet over moeilijke momenten.

Kinderen voelen echter feilloos aan dat er iets aan de hand is, ook wanneer hen niets wordt verteld, ze er niet bij betrokken worden. Het is bewezen dat het belangrijk is om kinderen goed te informeren en aandacht te geven aan de manier waarop zij de situatie zelf beleven.

ZORG VOOR OUDERS EN KINDEREN

Zorgprofessionals in hospices, verpleeghuizen, verzorgingshuizen en ziekenhuizen evenals uitvaartverzorgers hebben bij ziekte en overlijden een waardevolle rol naar ouders en kinderen toe.
Wanneer ouders informatie krijgen over hoe de kinderen te begeleiden bij ziekte en dood dan help je daar ook de kinderen mee.

Met het boekje ‘Jonge kinderen en de dood. Tips voor ouders en verzorgers’ kun je ouders op een eenvoudige, praktische manier informeren. Er staan enkele algemene tips in waaronder ‘Niets zeggen is niet beter’en ‘Een kind is nooit te jong om te beseffen wat er om hem/haar heen gebeurd’. Heel praktisch zoomt het boekje ook in op taalgebruik, het belang van ‘herinneringen maken’en het omgaan met gevoelens van kind en/of ouder.

SAMEN  BESPREEKBAARHEID VERSTERKEN

Dit boekje is de eerste van een serie, gemaakt in samenwerking met Rob Bruntink van Bureau MORBidee, een communicatiebureau over het levenseinde.
Ter verdere ondersteuning verschijnen ook de uitgaves ‘Ernstig ziek’ en ‘Uitvaart’, woordenboekjes voor kinderen.

Ben jij zorgprofessional, uitvaartverzorger of op een andere manier betrokken bij kinderen en de dood?
Bestel de boekjes op factuurbasis via www.demoppies.com/aanbod of koop ze in de webshop van Bureau MORBidee.
Voor vragen kun je hier contact opnemen of mailen met info@demoppies.com

Miranda Smit-van Keulen
deMoppies.com