fbpx

Tag: kindvriendelijk hospice

Op weg naar kindvriendelijke hospices

Op weg naar kindvriendelijke hospices

Wanneer (klein-)kinderen in hospices op bezoek komen bij een dierbare willen medewerkers hen graag op een goede manier begeleiden. Op welke manier kan dit het beste gedaan worden? Oftewel; Hoe kan een hospice een kindvriendelijk hospice worden? Miranda Smit-van Keulen (deMoppies.com) en Rob Bruntink (Bureau MORBidee) hebben een aantal aandachtspunten opgesteld die de ‘kindvriendelijkheid’ van het hospice kunnen helpen verhogen.

Door Miranda Smit-van Keulen en Rob Bruntink

Uitgangspunt is de vaststelling dat ieder hospice óók kinderen op bezoek krijgt. Zij komen voor een ouder, grootouder of andere naaste. Medewerkers van het hospice – zorgprofessionals én vrijwilligers – kunnen bijdragen aan het gevoel dat het kind welkom is, en kunnen mogelijk ook helpen in het leren omgaan met het aanstaande verlies. Het normaliseren van de dood is hierbij eveneens een belangrijke waarde.

Onlosmakelijk verbonden aan de bezoekende kinderen zijn hun ouders. Ook wanneer deze ouders de kinderen niet meenemen kun je als hospice indirect de kinderen begeleiden door ouders te helpen bij het bespreekbaar maken van de situatie rondom de dierbare.

Om vanuit het hospice een positieve bijdrage te leveren aan het bezoek en de betrokkenheid van het kind bij het aanstaande verlies, hebben wij enkele aandachtspunten opgesteld. Hospices kunnen aan de hand daarvan bekijken of zij nog enige uitbreidingen en/of verbeteringen in hun zorg en beleid kunnen toevoegen.

Het gaat om de volgende twaalf aandachtspunten:

1. Kinderen (0-18 jaar) zijn altijd welkom in het hospice om hun ernstig zieke familielid te bezoeken; hiervan wordt expliciet melding gemaakt in de brochures die het hospice gebruikt en op de website van het hospice. Er wordt aandacht aan hen besteed in het intakegesprek. Op die manier stimuleert het hospice het afscheid nemen tussen kind en gast/bewoner. Dit betekent ook dat het hospice actief voorkomt dat (klein)kinderen weggehouden worden bij het verlies van hun ouder, grootouder of andere naaste;

2. Hospices hebben een protocol waarin omschreven staat hoe zij (klein)kinderen van hun gasten ontvangen en begeleiden. In het protocol is tevens aandacht voor een begeleidingsaanbod richting ouders, die voor uitdagingen kunnen komen te staan om uitleg te geven aan hun kinderen over ziekte, (aanstaand) verlies en dood.

3.Voor jonge kinderen (3-12 jaar) is in het hospice een herkenbare speelhoek ingericht of beschikbaar. Deze speelhoek bevat diverse spelmaterialen, variërend van speelgoed tot knutselmateriaal en kinderboeken. Ook is er in het hospice een tv/dvd of laptop/tablet beschikbaar met een aanbod van computerspellen en toegang tot internet. Kinderen kunnen gebruikmaken van wifi. Er is een aanbod van kinder- en jeugdfilms (via streamingdiensten of dvd);

4. Kinderen hebben recht op informatie. Hospicemedewerkers zijn in staat op voor kinderen begrijpelijke wijze te vertellen wat er gebeurt in het hospice en geven, in overleg met de ouders, informatie over de zieke dierbare aan het kind (als de ouders dat zelf nog niet hebben gedaan). Tijdens deze, ook voor het kind, ingrijpende periode kan het zijn dat alle informatie niet meteen volledig begrepen wordt. Bovendien komt er vaak veel nieuwe informatie tegelijkertijd binnen waardoor niet alles onthouden wordt. Hospicemedewerkers zijn zich er dus bewust van dat zij bepaalde informatie soms meerdere keren moeten geven. Ook kunnen zij een voor kinderen begrijpelijke informatiebrochure meegeven die (eventueel thuis) op een later tijdstip – al dan niet met andere gezinsleden – nog eens rustig samen doorgenomen kan worden.

In relatie tot deze communicatie zijn hospices bekend met de eigenheid die communicatie met gezinnen met een niet-westerse achtergrond met zich meebrengt Hoewel álle communicatie natuurlijk afgestemd wordt op de specifieke situatie en de daarbij betrokken personen, is het bij gezinnen met een niet-westerse achtergrond mogelijk dat zij een andere kijk op lijden, ziekte en dood hebben dan in de westerse cultuur gebruikelijk is. Dit stelt extra eisen aan de communicatievaardigheden van hospicemedewerkers;

5. Wat het besef over ziekte en dood betreft, zijn er diverse te onderscheiden leeftijdsgroepen:

– Baby’s en peuters (0-3 jaar)

– Kleuters (3-6 jaar)

– Kinderen in de onderbouw (7-9 jaar)

– Kinderen in de bovenbouw (9-12 jaar)

– Pubers (12 jaar en ouder)

Voor deze verschillende leeftijdsgroepen zijn speciale voorlichtingsproducten beschikbaar (zoals filmpjes op de iPad of (strip- of woorden-)boekjes) in het hospice. Door ouders/hospicemedewerkers kunnen deze worden ingezet om kinderen te vertellen over de ziekte en het aanstaande overlijden van hun dierbare;

6. In ieder hospice is minimaal één contactpersoon aangewezen die als een soort ‘aandachtsvelder/coördinator kindvriendelijkheid’ fungeert. Deze persoon is de primaire contactpersoon voor de ouders als zij vragen hebben over de omgang met hun kind, in relatie tot de ziekte en aanstaande dood van de hospicegast. Ook is deze persoon het aanspreekpunt voor de kinderen. Deze persoon is tevens verantwoordelijk voor de deskundigheid van hospicemedewerkers. De taken kunnen liggen bij de coördinator van het hospice, maar even goed bij een verpleegkundige, geestelijk verzorger, maatschappelijk werker of externe expert;

7. Zorgprofessionals in het hospice zijn geschoold in/bekend met het besef van kinderen t.a.v. dood en ongeneeslijke ziekten en beschikken over de kennis van de gangbare reactiepatronen van kinderen m.b.t. deze thema’s. Zij weten hoe zij kinderen en ouders kunnen voorlichten over dood en ongeneeslijke ziekten en weten hoe aan de psychologische en emotionele eisen van het kind en het gezin tegemoet te komen. Herhaling van deze scholing – bijvoorbeeld eens per jaar – is een pré;

8. Ook vrijwilligers in het hospice weten hoe zij ouders en kinderen kunnen ondersteunen bij dood en ongeneeslijke ziekten. Zij hebben daarvoor eveneens een scholing gevolgd;

9. Wanneer ouders vragen hebben over hoe zij hun kinderen kunnen meenemen in de ontwikkelingen van hun ernstig zieke familielid zijn alle hospicemedewerkers (zorgprofessionals én vrijwilligers) op de hoogte van de contactpersoon (‘aandachtsvelder/coördinator kindvriendelijkheid’), de beschikbare materialen en het protocol voor de ontvangst en begeleiding van kinderen in het hospice.  

10. Hospices noteren de aandacht en zorg voor (klein)kinderen in het zorgverslag/dossier dat per gast gebruikt wordt;

11. Hospices, in feite expertisecentra bij uitstek als het gaat om het sterven, geven ook op de website voorlichting over de dood aan gezinnen met (jonge) kinderen. Zij zijn bekend met het beschikbare voorlichtingsmateriaal.

12. Hospices zijn bekend met de sociale kaart op gebied van de begeleiding van kinderen rondom rouw en verliesverwerking in de eigen stad of nabije omgeving. Zij kunnen ouders desgewenst verwijzen naar deskundige hulpverleners als de ouders zich zorgen maken over de impact van het (aanstaande) verlies op hun kind.

(*) Miranda Smit-van Keulen heeft creatieve therapie gestudeerd en is initiatiefnemer van deMoppies.com, een concept dat kinderen steun geeft bij ernstige ziekte en (aanstaand) overlijden van een dierbare. Rob Bruntink is hoofdredacteur van Pallium en mede-eigenaar van Bureau MORBidee, een advies- en communicatiebureau op gebied van het levenseinde.

Moppie-Zitje in Hospice De Regenboog Nunspeet

Donderdag 18 februari jl. mocht ik een Moppie-Zitje brengen naar Hospice De Regenboog in Nunspeet.

Ook hier komen regelmatig (klein-)kinderen op bezoek bij een gast in dit hospice. De aanwezigheid van bezoekende (klein-)kinderen aan een hospice geeft extra dimensie aan het werk van verpleegkundigen en vrijwilligers. De Regenboog geeft op verschillende manieren aandacht aan bezoekende (klein-)kinderen. Zo zijn er diverse boeken aanwezig die gelezen kunnen worden en herinneringsboekjes waarmee gewerkt kan worden.

Wanneer er gelegenheid is maakt een verpleegkundige met kinderen een moodboard. Uit tijdschriften worden teksten en plaatjes geknipt die passen bij de ernstig zieke (groot-)ouder, dit wordt op een canvasdoek geplakt.

De verpleegkundige geeft aan dat dit niet bij elk kind past. Daarnaast hebben kinderen in verschillende levensfasen andere vormen van aandacht en begeleiding nodig. De Regenboog richt zich daarom op de leeftijdsgroepen 4-10 jaar, tieners en pubers en jong-volwassenen. De aanwezige boeken sluiten aan bij deze verschillende leeftijdsgroepen.

Ook de ouders worden geïnformeerd en geholpen bij het begeleiden van hun kinderen. De boekjes ‘Jonge kinderen en de dood’ en het woordenboekje ‘Ernstig ziek’ van deMoppies.com dragen hier zeker aan bij.

Om nog meer praktische handvatten aan te bieden aan (ouders van) kinderen heeft De Regenboog het Moppie-Zitje aangeschaft. Dit zitje is onderdeel van het Moppie-Concept ‘Kind en Afscheid’ dat ontwikkeld is door deMoppies.com.

Bij binnenkomst zien bezoekers in de gang meteen de twee kleurrijke Moppie-stoeltjes met bijbehorende Moppie-Kussens van olifant Molle en vlinder Missie staan. Dit geeft een welkom gevoel.

De verhalen van Olifant Molle en vlinder Missie staan op de achterkant van de kussens en in de bijbehorende Moppie-Map. Kinderen maken hiermee kennis met de Moppies. Door de knutselplaten en kleurplaten uit de map als praktische handvatten te gebruiken om mee te tekenen en knutselen kunnen gevoelens en verhalen van (klein-)kinderen gedeeld worden.

Ik ben blij dat het Moppie-Concept een aanvulling mag zijn op het materiaal en de informatie waarover De Regenboog kan beschikken om (klein-)kinderen te begeleiden bij het (aanstaand) verlies van een dierbare.

Samen kleur en steun geven aan kinderen in deze ingrijpende periode.

Wil jij ook (ouders van) kinderen kleur en steun geven bij ernstige ziekte en (aanstaand) overlijden binnen jouw organisatie?

Ik denk graag met je mee!

Geef je gegevens door op het contactformulier of mail naar info@demoppies.com. Ik neem zo snel mogelijk contact met je op.

Miranda Smit-van Keulen

deMoppies.com

Inventarisatie kindvriendelijkheid hospices

Wanneer (klein-)kinderen in hospices op bezoek komen bij een dierbare willen medewerkers hen graag op een goede manier begeleiden. Op welke manier kan dit het beste gedaan worden? Oftewel; Hoe kan een hospice een kindvriendelijk hospice worden?

Dit voorjaar start Miranda Smit-van Keulen van deMoppies.com samen met Rob Bruntink van Bureau MORBidee een onderzoek naar de kindvriendelijkheid van hospices. Centraal staat de vraag wat hospices doen om de (klein)kinderen van hun tijdelijke gasten welkom te heten. Hebben hospices expertise in huis om kinderen te begeleiden?

Medewerkers van het hospice – zorgprofessionals én vrijwilligers – kunnen bijdragen aan het gevoel dat het kind welkom is, en kunnen mogelijk ook helpen in het leren omgaan met het aanstaande verlies. Het normaliseren van de dood is hierbij eveneens een belangrijke waarde.

Onlosmakelijk verbonden aan de bezoekende kinderen zijn hun ouders. Ook wanneer deze ouders de kinderen niet meenemen kun je als hospice indirect de kinderen begeleiden door ouders te helpen bij het bespreekbaar maken van de situatie rondom de dierbare.

Er zijn voorbeelden bekend van hospices die speciale kinderhoekjes hebben, onder andere de speciale Moppie-Zitjes.

Of hospices die zich in hun voorlichtingsmaterialen (website, folders) expliciet op kinderen richten. Maar wat doen zij nog meer? deMoppies.com en Bureau MORBidee hopen daar dit jaar achter te komen, zodat goede voorbeelden extra aandacht kunnen krijgen.

Oproep aan hospicemedewerkers:

Om goede voorbeelden te verzamelen een oproep aan hospicemedewerkers om een aantal vragen te beantwoorden aan info@demoppies.com
Deze vragen zijn:

– op welke manier worden ouders ondersteund in de begeleiding van hun kinderen?
– waaruit bestaat de ‘kinderhoek’? (spellen, puzzels, boekjes, tablet, laptop, etc)
– op welke manier worden aandachtspunten t.a.v. de kinderen in het zorgdossier opgenomen?
– op welke manier worden zorgprofessionals en vrijwilligers geschoold in de omgang met kinderen?

Ervaringsverhalen zijn welkom via info@demoppies.com.

Voor zorgverleners binnen de palliatieve zorg is er een speciaal pakket samengesteld. Het pakket voor ouders van jonge kinderen bevat de boekjes ‘Jonge kinderen en de dood. Tips voor ouders en verzorgers’ en ’Ernstig ziek. Een woordenboekje voor kinderen’. Daarnaast bevat het pakketje, twee kleurplaten en een speciale flyer met meer informatie en links naar ondersteunende websites.

Door middel van ondersteuning met dit pakket help je als zorgprofessional ouders en hun jonge kinderen om gevoelens, verhalen en vragen rondom ernstige ziekte en (aanstaand) overlijden te uiten en te delen met elkaar.

Je begeleidt hen om te leren omgaan met (aanstaand) verlies.

  • Miranda Smit-van Keulen heeft creatieve therapie gestudeerd en is initiatiefnemer van deMoppies.com, een concept dat kinderen steun geeft bij ingrijpende situaties. Rob Bruntink is hoofdredacteur van Pallium en mede-eigenaar van Bureau MORBidee, een advies- en communicatiebureau op gebied van het levenseinde.