Echtscheiding, veilig bij giraf Miek
Ik krijg een berichtje van een oma. Haar dochter en kleinzoon (3) zijn betrokken in een echtscheiding. Oma maakt zich grote zorgen; Wat gaat er om in het koppie van kleinzoon. Ze ziet aan hem dat hij wel mee krijgt dat er iets aan de hand is ook al is het nog maar een klein mannetje. En deze situatie is nog lang niet afgelopen, hoe zal het in de toekomst met hem gaan? Ze voelt zich machteloos, wil iets voor kleinzoon en dochter doen om hen te steunen.
Wat merkt een 3-jarige van een scheiding?
Peuters zijn heel gevoelig voor signalen van ouders, hun hersenen vangen emotionele communicatie uit de omgeving op. De emotionele spanningen rondom een scheiding komen bij peuters wel degelijk binnen.
Een peuter begrijpt niet wat ‘scheiding’ is omdat het te abstract is. Een peuter weet niet precies wat er speelt en wat er allemaal gaat veranderen. Ze kunnen wel begrijpen dat papa of mama ergens anders gaat wonen maar niet waarom.
Elke peuter zal op een eigen manier reageren. Meestal zullen ze nauwelijks reageren wanneer je vertelt dat je gaat scheiden. Ze nemen dit op als gegeven en gaan verder met spelen. Peuters kunnen snel schakelen tussen emoties. Van enorm verdrietig kunnen ze overschakelen naar vrolijk spelen. Dit is heel normaal. Buikpijn, hoofdpijn of misselijkheid kan een uiting van emotie zijn.
Soms wanneer peuters heel hard huilen, boos worden of erg angstig zijn kan dit komen omdat ze veel emoties voelen van ouders of van broertjes en zusjes Ze weten niet hoe ze met deze spanningen en gevoelens om kunnen gaan.
Vaak komt de reactie pas een hele tijd na de scheiding. Het eerste jaar zijn ze vooral bezig met overleven en aanpassen aan de nieuwe situatie, Peuters slaan ervaringen op in het (lijfelijke) geheugen. Wanneer het kind ervaart wat er daadwerkelijk veranderd is, er meer rust is en zich heeft aangepast komt er ruimte voor de emoties van het kind.
Waarmee helpt je een 3-jarige bij een scheiding?
Wanneer je een peuter vertelt dat jullie gaan scheiden hou het dan kort en eenvoudig. Bijvoorbeeld dat papa en mama niet meer verliefd zijn en dat papa/mama ergens anders gaat wonen. Neem vragen altijd serieus en geef korte en duidelijke antwoorden.
Peuters voelen zich veilig bij voorspelbaarheid. Om angsten en onveiligheid te voorkomen moeten peuters eten wat er gaat veranderen en wanneer. Ze hebben nog weinig tijdsbesef, leven erg in het moment en zijn te jong om alles te overzien. Vertel belangrijke veranderingen ongeveer een week of een paar dagen vooraf. (Bedenk altijd zelf wat het beste past in je eigen situatie)
Peuters kunnen zich nog niet inleven in een ander. Omdat ze de wereld vanuit zichzelf bekijken denken ze vaak dat zij iets verkeerd hebben gedaan. Ze denken dan ook vaak dat ze het weer goed kunnen maken.
Benadruk dus bij peuters dat de scheiding niet de schuld is van je kind, het is iets tussen papa en mama. Het is ook belangrijk dat je duidelijk maakt dat het kind er niets aan kan doen om het te veranderen.
Voor ouders is een scheiding een emotioneel proces waardoor je minder emotioneel beschikbaar bent voor je kind. Geef aan peuters aan wie er voor hen zorgt. Wanneer het nodig is zoek als ouder hulp/iemand om voor jou te zorgen. Ouders zijn de belangrijkste hechtingspersonen voor een peuter. Wanneer papa/ mama er niet meer zoveel is ervaren peuters ingrijpende gevoelens van verlies, Juist nu hebben peuters emotionele ondersteuning en positieve aandacht nodig.
Zorg voor leuke en ontspannende momenten om de batterij weer een beetje op te laden. Deze periode kost heel veel energie.
Moppie-Maatje Miek, samen sterk
Samen met oma overleg ik welke Moppie een Maatje kan zijn voor haar kleinzoon in deze moeilijke tijd. Je verhaal vertellen aan olifant Molle kan heel fijn zijn, geheimpjes in haar oor fluisteren zelfs helpend wanneer je papa/mama niet verdrietig wilt maken maar toch je verhaal kwijt moet.
Er wordt gekozen voor giraf Miek; samen sterk staan. Doorslaggevend is de vormgeving van Miek. Met zijn korte armpjes kan kleinzoon perfect knuffelen met dit kleurrijke kussen. Wanneer Miek helemaal naar Groot Britannië is gebracht krijg ik een foto. De reactie geeft me kippenvel;
“Kleinzoon voelde zich meteen veilig bij Miek”
De Moppies willen graag een Maatje zijn!
Vallen en opstaan hoort bij opgroeien. Scheiding kan deel uitmaken van het leven van kinderen. Als volwassenen kunnen we kinderen helpen door hen erbij te betrekken en hen ruimte te geven om gevoelens en verhalen te delen. De Moppies* willen graag een Maatje zijn.
* Olifant Molle, en giraf Miek maar ook vlinder Missie, draak Mexa, en slak Muzz.
De Moppies is een collectie dieren van eenvoudig ontwerp, uitgevoerd als vrolijke, stevige kussens, de Moppie-Kussens. Elke Moppie heeft een eigen verhaal, deze staat op de achterkant van het kussen. Dit laat zien op welke manier het een Maatje is voor kinderen.
Wil jij ook kleur en steun geven aan kinderen bij scheiding?
Kijk op de website voor de Moppie-Kussens met Karakter of neem contact op voor overleg over de mogelijkheden. Ik ga graag met je in gesprek!
Miranda Smit-van Keulen